Odnawialne źródła energii 2022 - raport o stanie globalnym REN21

Rekordowy wzrost odnawialnych źródeł energii, jednak raport wskazuje, że świat przegapił historyczną szansę na ożywienie rozwoju czystej energii

• Udział odnawialnych źródeł energii w globalnym zużyciu energii w 2021 r. uległ stagnacji, pomimo rekordowego przyrostu mocy w energetyce odnawialnej.
• Rosnące zużycie energii i wzrost wykorzystania paliw kopalnych przewyższyły wzrost w zakresie odnawialnych źródeł energii.
• Wojna na Ukrainie pogłębiła globalny kryzys energetyczny, przynosząc nadzwyczajne zyski firmom podczas gdy miliardom ludzi grozi ubóstwo energetyczne.

Pomimo obietnicy ogólnoświatowego ożywienia ekologicznego w następstwie pandemii COVID19, ta historyczna szansa została utracona

Raport "Renewables 2022 Global Status Report" wysyła wyraźne ostrzeżenie, że globalne przejście na czystą energię nie następuje. Oznacza to, że jest mało prawdopodobne, aby świat był w stanie osiągnąć krytyczne cele klimatyczne w tej dekadzie.

"Chociaż wiele innych rządów zobowiązało się do zerowej emisji gazów cieplarnianych netto w 2021 r., Rzeczywistość jest taka, że w odpowiedzi na kryzys energetyczny większość krajów powróciła do poszukiwania nowych źródeł paliw kopalnych i spalania jeszcze większej ilości węgla, ropy naftowej i gazu ziemnego" - powiedział Rana Adib, Dyrektor Wykonawczy REN21

17 edycja raportu podsumowująca wykorzystanie energii odnawialnej na świecie stanowi dowód na to, przed czym ostrzegali eksperci: ogólny udział odnawialnych źródeł energii w końcowym zużyciu energii na świecie uległ stagnacji - wzrastając minimalnie z 8,7% w 2009 r. do 11,7% w 2019 r. , a globalne przejście systemu energetycznego na odnawialne źródła energii nie ma miejsca.

W sektorze energii elektrycznej rekordowy przyrost mocy ze źródeł odnawialnych (314,5 gigawatów, wzrost o 17% od 2020 r.) i produkcji (7 793 terawatogodzin) nie był w stanie sprostać ogólnemu wzrostowi zużycia energii elektrycznej o 6%. W sektorze ogrzewania i chłodzenia udział energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii wzrósł z 8,9% w 2009 r. do 11,2% w 2019 r. W sektorze transportu, gdzie udział energii odnawialnej wzrósł z 2,4% w 2009 r. do ok. 3,7% w 2019 r., brak postępu jest szczególnie niepokojący, ponieważ sektor ten odpowiada za prawie jedną trzecią globalnego zużycia energii.

Rozmach polityczny nie przełożył się na działania, pomimo wielu nowych zobowiązań do osiągnięcia zerowego śladu węglowego.

W okresie poprzedzającym Konferencję Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu (COP26) w listopadzie 2021 r., rekordowa liczba rekordowa liczba 135 krajów zobowiązała się do osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. Jednak tylko 84 z tych krajów wyznaczyło ogólnogospodarcze cele w zakresie energii odnawialnej, a tylko 36 krajów wyznaczyło cele w zakresie 100% energii odnawialnej.

W dokumencie GSR 2022 wyraźnie zaznaczono, że realizacja zobowiązań państw w zakresie zerowej emisji netto będzie wymagała ogromnych wysiłków.

Pomimo podjęcia w wielu krajach znaczących działań na rzecz poprawy sytuacji ekologicznej, silne ożywienie gospodarcze w 2021 r. (globalne PKB wzrosło o 5,9%) przyczyniło się do wzrostu końcowego zużycia energii o 4%, kompensując wzrost odnawialnych źródeł energii. W samych Chinach końcowe zużycie energii wzrosło o 36% w latach 2009-2019. Większość wzrostu globalnego zużycia energii w 2021 r. została pokryta z paliw kopalnych, co doprowadziło do największego w historii wzrostu emisji dwutlenku węgla - o ponad 2 mld ton na całym świecie.

Rozpad starego porządku energetycznego zagraża globalnej gospodarce. Rok 2021 oznaczał również koniec ery tanich paliw kopalnych - nastąpił największy skok cen energii od czasu kryzysu naftowego z 1973 roku.Na koniec roku 2021 ceny gazu w Europie i Azji osiągnęły poziom około dziesięciokrotnie wyższy niż w 2020 roku, a w USA wzrosły trzykrotnie, co doprowadziło do gwałtownego wzrostu hurtowych cen energii elektrycznej na głównych rynkach do końca 2021 roku. Inwazja Rosji na Ukrainę znacznie pogłębiła rozwijający się kryzys energetyczny

"Na naszych oczach załamuje się stary system energetyczny, a wraz z nim światowa gospodarka" - powiedział Rana Adib. "Jednak reakcja na kryzys i cele klimatyczne nie mogą być ze sobą sprzeczne. Odnawialne źródła energii są najbardziej przystępnym i najlepszym rozwiązaniem problemu wahań cen energii. Musimy zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii i uczynić z nich priorytet polityki gospodarczej i przemysłowej. Nie możemy gasić pożaru większym pożarem".

Odnawialne źródła energii dają szansę na większą sprawiedliwość i autonomię energetyczną.

Rosyjskie groźby wstrzymania eksportu gazu ziemnego i ropy naftowej o kluczowym znaczeniu, zwłaszcza do Europy, uwypukliły pilną potrzebę przejścia na odnawialne źródła energii. Aby zaradzić kryzysowi, Unia Europejska oraz rządy krajowe i lokalne zaktualizowały cele dotyczące czystej energii i wprowadziły liczne środki mające przyspieszyć transformację energetyczną, jednak jak wskazuje raport nadal uciekają się do starych recept. Chociaż niektóre kraje ogłosiły wprowadzenie nowych podatków dla głównych koncernów energetycznych, większość z nich jednocześnie wprowadziła nowe programy dotacji dla paliw kopalnych. Przemysł węglowy, naftowy i gazowy był głównym beneficjentem kryzysu energetycznego i rozwiązań rządowych, zyskując zarówno zyski, jak i wpływy.

GSR 2022 raportuje, że pomimo odnowionych zobowiązań do działań na rzecz klimatu, rządy nadal wybierają subsydiowanie produkcji i wykorzystania paliw kopalnych jako swój pierwszy wybór w celu złagodzenia skutków kryzysu energetycznego. W latach 2018-2020 rządy wydalały aż 18 bilionów USD - 7% globalnego PKB w 2020 roku - na dotacje do paliw kopalnych, w niektórych przypadkach ograniczając jednocześnie wsparcie dla odnawialnych źródeł energii (jak w Indiach).

Ten trend ujawnia niepokojącą przepaść między ambicjami a działaniami.

"Zamiast odsuwać źródła odnawialne na dalszy plan i polegać na dotowaniu paliw kopalnych w celu obniżenia rachunków za energię, rządy powinny bezpośrednio finansować inwestycje w odnawialne źródła energii w gospodarstwach domowych znajdujących się w trudnej sytuacji. W ostatecznym rozrachunku ścieżka energii odnawialnej będzie tańsza, pomimo początkowych nakładów inwestycyjnych" – twierdzi Rana Adib.

O raporcie:

Globalny Raport o Stanie Energii Odnawialnej 2022 (GSR) obejmuje politykę, rynki i wiele innych zagadnień, przedstawiając najbardziej aktualną globalną historię energii odnawialnej. Od 2005 roku GSR, we współpracy z wieloma autorami, skupia uwagę na bieżących wydarzeniach i pojawiających się trendach, które kształtują przyszłość energii odnawialnej..

Pełny raport

Źródło: REN21